In het begin van de zeventiende eeuw vervaardigde Michelangelo Merisi da Caravaggio - ofwel Caravaggio - in Rome zijn beroemde schilderijen met de bekende licht-donker effecten en de in halve lengte natuurlijk afgebeelde figuren.
Hij schilderde hoofdzakelijk religieuze taferelen maar in enkele gevallen koos hij ook voor onderwerpen zoals de Kaartspelers, de Waarzegster en het Concert. Zijn stijl van schilderen werd in West Europa door vele schilders overgenomen. In de Republiek was vooral Utrecht met Gerard van Honthorst, Jan van Bijlert en hun leermeester de in Gorcum geboren Abraham Bloemaert een belangrijk centrum van deze kunststroming. De in 1604 in Gorcum geboren schilder Gerard van Kuijl heeft in 1624 in Utrecht les gehad van Gerard van Honthorst. Na drie jaar in Rome te zijn geweest waar hij de schilderijen van Caravaggio gezien moet hebben, keerde Van Kuijl in 1632 terug in Gorcum. Met een tussenperiode van 8 jaar waar Van Kuijl in Utrecht woonde heeft hij vanaf 1649 tot aan zijn dood in 1674 in Gorcum doorgebracht en hier heeft hij zijn prachtige laat-caravaggistische schilderijen gemaakt zoals het Musicerende Gezelschap dat het Gorcums Museum in langdurig bruikleen heeft van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Lange tijd werd aangenomen dat ‘onze’ Van Kuijl uit Gouda kwam, Gijsbert van der Kuijl genaamd omdat Arnold Houbraken dat in zijn Schilderboek over de 17deeeuwse schilders zo had vermeld. Echter in 1978 in een artikel in het kunsthistorisch tijdschrift Oud Holland maakt Eric Jan Sluijter aannemelijk dat er een persoonsverwisseling heeft plaatsgevonden en dat Gerard van Kuijl een Gorcumer is. Daar mogen we best trots op zijn.
Tekst: Bert Biemans